جستجوی این وبلاگ

۱۳ شهریور ۱۴۰۲

Mythbusters باورشکنان

 مجموعه تلویزیونی باورشکنان (Mythbusters) یک برنامه سرگرم کننده تلویزیونی بر پایه علم است که از سال 2003 تا 2018 از شبکه دیسکاوری پخش میشد. اساس این برنامه که در 17 فصل و 296 قسمت ساخته شده، بر این بود که نشان دهد آیا داستانهایی که مردم از زبان یکدیگر می شنوند یا در اخبار و فیلمهای سینمایی و سریالها می بینند و یا در کتابهای علمی-تخیلی می خوانند و براحتی آنرا باور می کنند؛ آیا در واقع حقیقت دارد یا یاوه ای بیش نیست. و اینکار را با آزمایش و شبیه سازی آن خبر انجام میدادند که بسیار جالب بود.


اما چیزی که مرا برآن داشت تا این مطلب را بنویسم یک قسمت از این سریال بلند (قسمت 252) بود که به نقش موسیقی هارد راک در سرعت و دقت رانندگی می پرداخت که از نتایج آن به استقراء میخواهم به نقش مشابه تعلیمات دینی در اجتماعات بپردازم.

طبق اخبار، موسیقی های راک سنگین مثل Heavy Metal می توانند روی رانندگی در جاده اثر مخرب گذاشته، دقت راننده را کم کنند و یا سرعت او را افزایش دهند که این قضیه منجر به تصادف و افزایش آمار حوادث جاده ای می گردد.

در این برنامه به شیوه علمی، ابتدا پنج نفر بعنوان داوطلب انتخاب شدند تا آزمایش رانندگی روی آنها پیاده سازی شود. یک خانم مُسن، یک خانم میانسال، دو پسر جوان و یک مرد بالای سی سال. اما قسمت بسیار جالب قضیه این بود که قبل از اینکه این افراد را پشت فرمان بنشانند، یک تست ابتدایی از ایشان گرفتند تا ببینند میزان تحمل آنها چقدر است و آیا ایشان افرادی آرام و روادار هستند یا زودرنج و پرخاشگر.

پس از انجام تست مشخص گردید که سه تن از این افراد، انسانهای آرام و رواداری هستند ولی خانم میانسال کمی زودرنج و مرد بالای سی سال، بی تحمل و پرخاشگر!

تست رانندگی در یک محیط کنترل شده با موانع متعدد برای ایشان تعبیه شده بود تا سرعت و دقت رانندگی شان اندازه گیری شود. این تست رانندگی دوبار، یک بار با موسیقی ملایم و یکبار با موسیقی هارد راک انجام شد.

و اما نتایج بسیار شگفت انگیز بود!

موسیقی تند، روی رانندگی آن سه شخص آرام و روادار تقریبا بی اثر بود ولی روی آن دو شخص زودرنج و عصبی، مشخصا اثرات منفی داشت. مخصوصا روی آن مرد بی اعصاب که آمار آن بسیار مغایر با تست اول بود که با موسیقی ملایم رانندگی میکرد.

پس یکی از معدود دفعات در این برنامه بود که آن خبر اولیه تایید شد و مشخص شد که برای جلوگیری از خطرات و صدمات احتمالی، نباید در اتومبیل به موسیقی های خشن با صدای بلند گوش داد.

و این تست علمی و بسیار جالب من را مجاب کرد که به سراغ وبلاگ بیایم و مطلبی مهم در همین راستا را بازگو کنم:

می دانیم که همیشه یکی از دعواهای همیشگی بین متدینین و ناباوران این بوده است که ناباوران به دین مداران معترض بوده اند که ادیان مخصوصا ادیان سامی (یهود، مسیح و اسلام) بابت برخی دستورات سخت گیرانه و سلبی شان (نفی کننده) نسبت به غیر مومنین کاری کرده اند که مؤمنین به ناباوران و حتی باورمندان دیگر ادیان حمله کرده (مثل همین قضیه مضحک نهی از منکر که این روزها زیاد میشنویم) و در بسیاری موارد در طول تاریخ جنگهایی مهلک و بلندمدت نیز با کفار راه بیفتد. 

در حالیکه متدینین می گویند برعکس!...اگر دین داشته باشید، آن دین و آیین شما را به سمت صلح و مهربانی رهنمون میشود و اساسا از جنگ و پرخاش شما را برحذر میدارد. 

اینجاست که آزمایش فوق الذکر منطقا جوابگو است و میتواند به این چالش خاتمه دهد. بدین صورت که وقتی عاملی برانگیزاننده هبجان و پرخاشگری مانند موسیقی هارد راک می تواند روی شخصیتهای عصبی و زودرنج اثر مخرب بگذارد و پرخاشگری ایشان را تشدید نماید؛ بالطبع سفارشات برخی ادیان به فضولی و گردنکشی در کار مردم (امر بمعروف) و تعدی و آزار دیگر انسانها و در نهایت قتل و کشتار کفار و ملحدین می تواند "روی یک فرد با ذاتی شرورانه" اثرات کاملا مخربی بگذارد کمااینکه می بینیم گذاشته است!  

و البته درست است که دین روی انسانهایی احساسی با قلبی رئوف و مهربان، شاید چندان اثر شرورانه نگذارد (که البته آن هم قطعی نیست) ولی مطمئنا وقتی کسی پتانسیل وحشی گری داشته باشد، دین براحتی می تواند این انرژی پتانسیل را در وی آزاد کرده و به شخص یک "مجوز شرعی" برای اجرا و اِعمال آن توحش را بدهد.

طبیعی هم هست. شما درنظر بگیرید که فرضا در حکومتی، نوعی از دزدی آزاد بشود؛ بالطبع تمام نفوس آن جامعه که دزد نمی شوند و تنها کسانی به این کار مبادرت می کنند که پتانسیل دزدی داشته باشند. 

این هم از یک زاویه دیگر که با کمک منطق علمی ثابت میگردد که مادامیکه پتانسیل خلاف در جامعه وجود دارد، نباید آن پتانسیل را تحریک کرد یا برایش مجوز صادر کرد.

بنابراین دینی که با تعالیمش مجوز خشونت می دهد را هرگز نه باید تبلیغ نمود و نه باید به باور داشتش افتخار نمود. همانطور که من نیز پس از این دیگر موسیقی تحریک کننده هارد راک که بسیار دوست می دارم را نه دیگر به هیچ راننده ای سفارش می کنم و نه خود در اتوموبیل در جاده با صدای بلند مثل سابق گوش خواهم داد.

این را می گویند آموختن و اکتساب شعور...

بشتابیم!

هیچ نظری موجود نیست: